Lemon is high in citric acid, which is believed to help break-up calcium-based kidney stones.
Watermelon is one of the best fruit for kidney stones. It has the highest level of water among all types of fruits. Water is crucial when it comes to passing kidney stones. It is also high in potassium, which is a form of salt that helps dissolve the kidney stones. Watermelon is a diuretic and increases urine formation.
In addition to drinking as many glasses of water as you possibly can, drink 1 or 2 juices each day.
Juices contain citrates which will aid in the breakup of the stones.
Juice:
1 orange, peeled
1 apple
1 lemon
4 slices of watermelon
4 ice cubes
All ingredients must be organic.
ဘာလို႔ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္သလဲ။ တခုထဲလဲ မဟုတ္၊
တိတိက်က်လဲ ေျပာမရပါ။ ဆီးထဲမွာ အရည္၊ ဓါတ္ဆား နဲ႔ (အက္စစ္) ဓါတ္ေတြဟာ
ျဖစ္သင့္တာေတြ မျဖစ္ရာကေန ျဖစ္တယ္။ ပံုမွန္ဆိုရင္ ဆီးထဲက ပုံေဆာင္ခဲ
အခ်င္းခ်င္း ကပ္တြယ္ျပီး ေက်ာက္ျဖစ္မွာကို တားႏိုင္တဲ့ သတၲိ ရွိေနတယ္။
ေဆာင္ရန္-ေရွာင္ရန္မ်ား
• ေရကို တေန႔မွာ ၂ လီတာ ၂ လီတာခြဲ ေသာက္ပါ။ ေရဓါတ္နည္းတာ မေကာင္းပါ။ ဒီလိုလူမ်ိဳး ဝမ္းေလ်ာရင္ ေရမ်ားဘို႔ ပိုသတိထားပါ။ ႏိုင္ေအာင္ မေသာက္ႏိုင္ရင္ Drip သြင္းပါ။
• Renal tubular acidosis, Dent's disease, Hyperparathyroidism, Primary hyperoxaluria and Medullary sponge kidney ေရာဂါတခုခုရွိေနရင္ ေက်ာက္ျဖစ္ေစမဲ့ Calcium oxalate crystals ေတြျဖစ္ေစမယ္။
• Crohn's disease ေရာဂါရွိေနသူေတြမွာ ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေက်ာက္ ျပန္ျဖစ္သူေတြမွာ ဒါေတြပါရွိေန-မေန စစ္ရမယ္။
• ေရထဲက Fluoridation ေၾကာင့္လဲ အျဖစ္မ်ားေစႏိုင္တယ္။ ေရေကာင္း-ေရသန္႔ ေသာက္ပါ။
• ဗီတာမင္ ဒီ မ်ားရင္လဲ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ၁၉၉၈ Archives of Internal Medicine က ဆိုတယ္။
• ဖို-မဆက္ဆံတာ Causal relationship ၾကံဳရာနဲ႔ စခန္းသြားတဲ့ အက်င့္ကလဲ ျဖစ္မလားလို႔ ေျပာၾကေသးတယ္။
• American Urological Association က ကမာၻၾကီး ပူေႏြးလာတာကို ေထာက္ျပေသးတယ္။
• Hypercalciuria ေသြးထဲမွာ (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားေနသူ ပိုျဖစ္တယ္။ (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားတဲ့အစာ ေလ်ာ့စားပါ။
• ဆီးလမ္း ပိုးဝင္တာ ေစာေစာ ေသျခာ ကုသပါ။
• Thiazides, Potassium citrate, Magnesium citrate ေဆးေတြကို သတိထားေသာက္ပါ။
• သံပုရာရည္၊ လိမ္ေမာ္ရည္ ေဖ်ာ္ရည္ေတြ ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္။
• Beer ကိုလဲ သက္သာတယ္ေျပာတယ္။ စပ်စ္ရည္ေလာက္ေတာ့ မေကာင္းပါ။
• (ကိုကာကိုလာ)၊ (ေကဖင္း) ပါအရည္၊ အခ်ိဳ႕ုအရည္ေတြလဲ မသင့္ပါ။
• အသား (ပရိုတင္း) နဲ႔ ဆား ေလ်ာ့စားပါ။
• သၾကားဓါတ္မ်ားတာ မေကာင္းပါ။
• ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ မတည့္ပါ။ Calcium နဲ႔ Oxalates မ်ားတဲ့ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္နဲ႔ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ေရာမခ်က္သင့္ဘူးလို႔ ေတာင္အာရွမွာ ေျပာစမွတ္ ရွိတယ္။
• Potassium citrate ေဆးကို ေက်ာက္ျဖစ္မွာ ကာကြယ္ဘို႔သံုး ႏိုင္ပါတယ္။ စားေဆးနဲ႔ အရည္လာတယ္။ ဆီးရဲ႕ pH မ်ားေစျပီး အက္စစ္ဓါတ္ နည္းေစတယ္။
• ေသြးတိုး က်ေဆးထဲက Calcium channel blockers (Nifedipine) နဲ႔ Alpha blockers (Tamsulosin) ေဆးေတြက ေက်ာက္ရွိေနသူေတြအတြက္ပါ အသံုးက်တယ္။ ေက်ာက္ရွိေနရင္ က်ေစတယ္။
• Allopurinol (Zyloprim) ေဂါက္ေရာဂါေဆးက အက်ိဳးမ်ားေစတယ္။
• ဆီးသြားခ်င္တာကို ေအာင့္မထားပါနဲ႔။
• အသက္ ၂ဝ-၄၉ အတြင္းအျဖစ္မ်ားလို႔ ၾကီးလာရင္သက္သာတယ္။
Treatment စနစ္တက် ဘယ္လိုကုသမလဲ
(၁) Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy (ESWL) (ေရွာ့ခ္) လိႈင္းသံုးခြဲစိတ္ကုသနည္း
Ultrasound waves (အာလ္ထြာေဆာင္း) သံုးတယ္။ တုန္ခါမႈကေန ေက်ာက္ကို ေခ်ဖ်က္ေပးမယ္။ ေသးေသးေလးေတြက ဆီးထဲမွာပါလာလိမ့္မယ္။ နာမယ္။ ထံုေဆးနဲ႔လုပ္ရတယ္။ ေက်ာက္က ဆီးျပြန္ထဲမွာ ပိတ္မိေနရင္ Ureteroscope ကရိယာသံုးမယ္။
(၂) Ureterorenoscopy ယူရစ္တရိုကရိယာသံုးခြဲစိတ္ကုသနည္း
ေက်ာက္က ဆီးျပြန္ထဲမွာ ပိတ္မိေနရင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ Ureteroscope ကရိယာသံုးတယ္။ ေက်ာက္ေတြ႔ျပီဆိုရင္ Specialized instrument အထူးကရိယနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ Laser beams ေလဆာနဲ႔ျဖ္စျဖစ္ ေက်ာက္ကိုခဲြထုတ္မယ္။
(၃) Percutaneous Nephrolithotomy (PCNL) အေရျပားကေနခြဲနည္း
ေက်ာက္က သိပ္ၾကီးေနရင္ လုပ္တယ္။ ေနာက္ေက်ာ္ဘက္မွာ ဒါးရာေပးတယ္။ Nephroscope ကရိယာေလးသံုးမယ္။ ေက်ာက္ကိုေသးေအာင္လုပ္ေပးျပီး ထုတ္မယ္။ Laser ေလဆာျဖစ္ျဖစ္ Pneumatic energy ေလအားသံုးျပီးျဖစ္ျဖစ္ သံုးတယ္။
(၄) Open Surgery သမားရိုးက်ခြဲစိတ္နည္း
ခုေခတ္မွာ ဒီနည္းသံုးတာနည္းလာျပီ။ တျခားနည္းေတြနဲ႔မရေအာင္ သိပ္ၾကီးေနရင္ေတာ့ လုပ္ရမယ္။ ကရိယာမရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာလဲ လုပ္ပါေသးတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
👪 ေက်ာက္ကပ္ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳေသာ အစားအစာမ်ား 👪
💓 (က) ၾကက္ဥ ဘဲဥတို ့၏အကာ(အျဖဴေရာင္အကာ) ထဲမွာပါရွိတဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ေတြက ေက်ာက္ကပ္ကိုက်န္းမာေစပါတယ္။
💓 (ခ) ေဂၚဖီထုပ္ထဲမွာ ပိုတက္စီယမ္ပါ၀င္မႈ လြန္စြာနည္းပါးတဲ့အျပင္၊ ၄င္းထဲရွိ သဘာ၀ဗီတာမင္မ်ား ႏွင့္ အမွွ်င္ဓာတ္တို ့က ေက်ာက္ကပ္အတြက္ အားေဆးျဖစ္ပါတယ္။
💓 (ဂ) မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ခ်ိဳ ့တဲ့ျခင္းကလည္း ေသြးတိုးေရာဂါကိုျဖစ္ေစျပီး၊ ေက်ာက္ကပ္ ကို သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းျဖင့္ ေဘးျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္္ၾကြယ္၀ေသာအစားအစာမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အေစ့အဆံ မ်ား၊ ေျမေထာက္ပဲမ်ား ႏွင့္ ကိုက္လံ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း(ဘရုိကိုလီ)တို ့လို ဟင္းရြက္စိမ္းမ်ားကို လံုေလာက္စြာစားေပးပါ။
💓 (ဃ) အ စိမ္းေရာင္ငရုပ္ခ်ိဳပြထဲမွာ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ ပါ၀င္မႈနည္းပါးတဲ့အျပင္၊ ၄င္းထဲရွိ သဘာ၀ဗီတာမင္နဲ ့သတၱဳဓာတ္တို ့က ေက်ာက္ ကပ္ကို သန္ ့စင္ေပးနိုင္တဲ့ အစြမ္းမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။
💓 (င) စပ်စ္သီးက ခႏၶာကုိယ္ထဲရိွမလိုလားအပ္ေသာ ယူရစ္အက္ဆစ္မ်ားကို ဆီးအျဖစ္ထြက္ရွိလာေအာင္ တြန္းအားေပးတာေၾကာင့္ ဆီးရႊင္ေစကာ၊ ေက်ာက္ကပ္က်န္းမာေစတဲ့အျပင္၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အ ဆိပ္မ်ားကို အရွိန္ဟုန္္ျမင့္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းႏိုင္သည့္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ကိုတိုးျမွင့္ေပးႏိုင္၍ ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ သည္းေျခကို သန္ ့စင္ေစ ပါတယ္။
💓 (စ) ဘယ္ရီသီး မ်ိဳးႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ စေတာ္ဘယ္ရီ ႏွင့္ Cranberries(ေခၚ)အခ်ဥ္အရသာရွိတဲ့ ဘယ္ရီသီးအနီ ေရာင္ေတြထဲမွာပါရွိတဲ့ hippuric အက္ဆစ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ဆီးအဆိပ္အေတာက္ကို ဖယ္ရွားေပးနိုင္ပါတယ္။
💓 (ဆ) ၾကိတ္ မွန္ရြက္ ပဥၥငါးပါး(အျမစ္ပါ မက်န္တပင္လံုး) ကိုေရစင္စင္ေဆးအေျခာက္လွန္း၊ သြပ္ျပားေပၚတင္ျပာခ်၊ ၄င္းျပာကိုသံဒယ္အိုး မွာထည့္၊ ေရႏွင့္ေဖ်ာ္ျပီး ခန္းေျခာက္သြားေအာင္ အပူေပးခ်က္ျခင္းျဖင့္ ရလာတဲ့ေဆးကို “ၾကိတ္မွန္ရြက္ ရုကၡမူဆား” လို ့ေခၚပါ တယ္။ ၄င္းေဆးကို ထမင္းမစားခင္ ဇီးကင္းခန္ ့ေန ့ စဥ္ အခ်ိန္မွန္မွန္စားပါ။
💓 (ဇ) မည္သည့္ဌက္ေပ်ာပင္မဆို၊ အူတိုင္ကို ေက်ာက္ ဖရံုသီးျဖင့္ ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ေသာက္ပါက ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးအိမ္၊ အမ်ိဳးသား မ်ား ဆီးက်ိတ္ေ၀ဒနာ ႏွင့္ ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
💓 (စ်) ေရႊဖရံုသီး ႏွင့္ ေရႊဖရံုေစ့ထဲရွိအဆီတို ့ဟာ ေက်ာက္ကပ္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကိုတိုးတက္ျမင့္ မားလာ ေစျပီး၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ မလိုလားအပ္ေသာ၊ အညစ္အေၾကးတို ့ကို ဆီးအျဖစ္စြန္ ့ထုတ္ ေပးႏိုင္လို ့ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္း မျဖစ္ ေစပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ျဖစ္တတ္ေသာ ဆီးကိ်တ္ၾကီးထြားလာျခင္းကို သက္သာေစရံုမွ်မက၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ ဆာေရာဂါကိုလဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္္။
💓 (ည) နာနတ္သီးကို ပန္းသီး(သို ့)ဖရဲသီးတို ့ျဖင့္ တြဲစား ပါက၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ မလိုအပ္ေသာအငန္ဓာတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားေပးျပီး၊ ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ သည္းေျခတို ့ကို အားျဖစ္ေစတဲ့အျပင္၊ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္သန္ ့စင္ေစပါတယ္။
💓 (ဋ) အာလူးထဲမွာ မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ျမင့္ မားစြာပါရွိၿပီး၊ ထိုဓာတ္က ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္တစ္ရႈးမ်ားထဲတြင္ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္ တည္ျခင္းကို ေခ်ဖ်က္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။
💓 (ဥ) ၾကံရည္က ေက်ာက္ကပ္ကို အားေပးျပီး၊ ဆီးခ်ဳပ္/ဆီးေအာင့္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္္။
💓 (ဌ) ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို အေစ့ဖယ္၍ စားျခင္းက ေက်ာက္ကပ္ႏွင္ ့ဆီးအိမ္ေက်ာက္တည္ျခင္း အလားအလာကို ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။
💓 (ဏ) ျမင္းခြားရြက္ကို ေန ့စဥ္ မွန္မွန္စားေပးျခင္းျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္နဲ ့ပတ္သက္ေသာ ဆီးေ၀ဒနာအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္။
👪 ေက်ာက္ကပ္ကို ေဘးျဖစ္ေစေသာ အစားအစာမ်ား 👪
💔 (က) ႏို ့၊ ဒိိန္ခ်ဥ္၊ ႏို ့ခဲ စတဲ့ တိရိစၦာန္မွရရွိေသာ အဆီမထုတ္ထားတဲ့ ႏို ့ထြက္ပစၥည္းမ်ားကို လြန္ကဲစြာ စားေသာက္တဲ့အခါမွာ ေက်ာက္ကပ္ထဲကို ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္မ်ားအနည္က်ကာ ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းကိုျဖစ္ေစပါတယ္။
💔 (ခ) ဆိုဒီယမ္(အငံ)ဓာတ္ က ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိအရည္ေတြကို မွ်တေအာင္ထိန္းေပးနိုင္တာေၾကာင့္ ဆားဟာမရွိမျဖစ္အရာပါ။ သို ့ေသာ္ ဆားနဲ ့အငံဓာတ္ ေတြကို လိုအပ္တာထက္ပိုမိုစားသံုးမိတဲ့အခါ ကိုယ္ထဲမွာ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ကို စြန္ ့ထုတ္မႈပိုမ်ားေစျပီး၊ အရိုးသန္မာမႈကို ယုတ္ေလွ်ာ့ေစတဲ့အျပင္ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္နိုင္ျခင္းအလားအလာကိုလည္း ပိုမ်ားလာေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆားကို ေလ်ာ့နိုင္သမ်ွေလ်ာ့့စားပါ။
💔 (ဂ) အသားစား မက်ဳးသင့္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အမဲ-သိုး-ဆိတ္-ၾကက္ဆင္ စတဲ့အနီေရာင္အသားမ်ား ႏွင့္ ပင္လယ္ငါး၊ ပုစြန္ ေတြထဲမွာပါ ရွိတဲ့ phosphorus(ေခၚ)မီး စုန္းဓာတ္က ေက်ာက္ကပ္ကို လံုး၀ ေကာင္းက်ိဳးမျပဳပါဘူး။
💔 (ဃ) အရက္အလြန္အကြ်ံ မေသာက္ပါႏွင့္။ အရက္ထဲမွာပါတဲ့ အယ္လ္ကိုေဟာလ္က အသည္းေရာဂါေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး ေစ ပါတယ္။
💔 (င) လ်ားေစာင္းလက္ပပ္ပင္အႏွစ္က က်န္းမာေရးအတြက္ ဘက္စံုေကာင္းက်ိဳးျပဳေသာ္လည္း၊ ၄င္းဂ်ယ္လီကို တစ္ရက္ လွ်င္ ၂၀ စီစီ ပမာဏထက္ပို၍စားပါက ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္။
💔 (စ) ဟင္းႏုနယ္ထဲတြင္ oxalates ဓာတ္ပါရွိသျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ေ၀ဒနာသည္မ်ား အလြန္အကြ်ံမစားသင့္ေပ။
💔 (ဆ) Oxalates ဓာတ္ၾကြယ္၀တဲ့ ဗိုစားပဲသီး၊ ပိန္းဥ၊ ပိန္းရိုး၊ ဟင္းႏု နယ္ရြက္တို ့က ဆီးေက်ာက္တည္ေစနိုင္တာေၾကာင့္ သင့္တင့္ရံုသာစားေပးပါ။
💔 (ဇ) ဥပမာ အစားအစာေတြကို တာရွည္ခံေအာင္ ျပဳျပင္ထားတဲ့ သား-ငါး-ဟင္းသီးဟင္းရြက္-သစ္သီး၀လံ စည္သြတ္ဗူးမ်ား၊ ၾကက္-၀က္အူေခ်ာင္းမ်ား၊ ထံုခ်ိဳင္းအသားလံုးမ်ား၊ အ သင့္စား ေခါက္ဆြဲ-ၾကာဇံေျခာက္အထုပ္မ်ား စသည္တို ့က အသည္း ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္တို ့ကို အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစနိုင္တာ ေၾကာင့္ ရံဖန္ရံခါသာ စားသံုးသင့္ပါတယ္။
💔 (စ်) သဘာ၀ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္မဟုတ္တဲ့ အခ်ိဳရည္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ဆိုဒါတို ့မွာ တာရွည္ ခံေအာင္၊ အနံ ့ေကာင္းေအာင္ ႏွင့္ အရသာရွိေအာင္ ဓာတုပစၥည္းမ်ားသံုး၍ ျပဳျပင္ထားေၾကာင့္ အာဟာရ(လံုး၀) မျဖစ္ေစတဲ့ အျပင္ ေက်ာက္ကပ္ကိုပါထိခိုက္ေစပါတယ္။ ထို ့နည္းတူ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဂက္စ္ထဲ့ထားတဲ့ အေဖ်ာ္ယမကာမ်ားကလည္း ေက်ာက္ကပ္ ထဲရွိ ေသြးေၾကာမ်ားကို ပ်က္စီးျခင္း၊ ေက်ာက္တည္ျခင္း စတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကဖိန္းဓာတ္ မ်ားတဲ့ ေကာ္ဖီ ႏွင့္ လၻက္ရည္မ်ားကို အလြန္အကြ်ံေသာက္ျခင္းက ခႏၶာကိုယ္အႏွံ ့ ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းမႈကို လွံဳ ့ေဆာ္ေပးတာ ေၾကာင့္၊ ေသြးဖိအားမ်ားလာျပီး ေက်ာက္ကပ္ကို တြန္းအားျဖစ္ေစပါတယ္။
#Like_N_Share ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ မိမိ ပတ္၀န္းက်င္မွ မိတ္ေဆြမ်ားအား က်န္းမာေရး အသိပညာျဖန္႕ေ၀ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ယူႏိုင္ၾကပါေစေနာ္ 👰
ေဆာင္ရန္-ေရွာင္ရန္မ်ား
• ေရကို တေန႔မွာ ၂ လီတာ ၂ လီတာခြဲ ေသာက္ပါ။ ေရဓါတ္နည္းတာ မေကာင္းပါ။ ဒီလိုလူမ်ိဳး ဝမ္းေလ်ာရင္ ေရမ်ားဘို႔ ပိုသတိထားပါ။ ႏိုင္ေအာင္ မေသာက္ႏိုင္ရင္ Drip သြင္းပါ။
• Renal tubular acidosis, Dent's disease, Hyperparathyroidism, Primary hyperoxaluria and Medullary sponge kidney ေရာဂါတခုခုရွိေနရင္ ေက်ာက္ျဖစ္ေစမဲ့ Calcium oxalate crystals ေတြျဖစ္ေစမယ္။
• Crohn's disease ေရာဂါရွိေနသူေတြမွာ ပိုမ်ားတာ ေတြ႔ရတယ္။ ေက်ာက္ ျပန္ျဖစ္သူေတြမွာ ဒါေတြပါရွိေန-မေန စစ္ရမယ္။
• ေရထဲက Fluoridation ေၾကာင့္လဲ အျဖစ္မ်ားေစႏိုင္တယ္။ ေရေကာင္း-ေရသန္႔ ေသာက္ပါ။
• ဗီတာမင္ ဒီ မ်ားရင္လဲ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ၁၉၉၈ Archives of Internal Medicine က ဆိုတယ္။
• ဖို-မဆက္ဆံတာ Causal relationship ၾကံဳရာနဲ႔ စခန္းသြားတဲ့ အက်င့္ကလဲ ျဖစ္မလားလို႔ ေျပာၾကေသးတယ္။
• American Urological Association က ကမာၻၾကီး ပူေႏြးလာတာကို ေထာက္ျပေသးတယ္။
• Hypercalciuria ေသြးထဲမွာ (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားေနသူ ပိုျဖစ္တယ္။ (ကယ္လ္စီယမ္) မ်ားတဲ့အစာ ေလ်ာ့စားပါ။
• ဆီးလမ္း ပိုးဝင္တာ ေစာေစာ ေသျခာ ကုသပါ။
• Thiazides, Potassium citrate, Magnesium citrate ေဆးေတြကို သတိထားေသာက္ပါ။
• သံပုရာရည္၊ လိမ္ေမာ္ရည္ ေဖ်ာ္ရည္ေတြ ေသာက္တာ ေကာင္းတယ္။
• Beer ကိုလဲ သက္သာတယ္ေျပာတယ္။ စပ်စ္ရည္ေလာက္ေတာ့ မေကာင္းပါ။
• (ကိုကာကိုလာ)၊ (ေကဖင္း) ပါအရည္၊ အခ်ိဳ႕ုအရည္ေတြလဲ မသင့္ပါ။
• အသား (ပရိုတင္း) နဲ႔ ဆား ေလ်ာ့စားပါ။
• သၾကားဓါတ္မ်ားတာ မေကာင္းပါ။
• ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ မတည့္ပါ။ Calcium နဲ႔ Oxalates မ်ားတဲ့ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္နဲ႔ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ေရာမခ်က္သင့္ဘူးလို႔ ေတာင္အာရွမွာ ေျပာစမွတ္ ရွိတယ္။
• Potassium citrate ေဆးကို ေက်ာက္ျဖစ္မွာ ကာကြယ္ဘို႔သံုး ႏိုင္ပါတယ္။ စားေဆးနဲ႔ အရည္လာတယ္။ ဆီးရဲ႕ pH မ်ားေစျပီး အက္စစ္ဓါတ္ နည္းေစတယ္။
• ေသြးတိုး က်ေဆးထဲက Calcium channel blockers (Nifedipine) နဲ႔ Alpha blockers (Tamsulosin) ေဆးေတြက ေက်ာက္ရွိေနသူေတြအတြက္ပါ အသံုးက်တယ္။ ေက်ာက္ရွိေနရင္ က်ေစတယ္။
• Allopurinol (Zyloprim) ေဂါက္ေရာဂါေဆးက အက်ိဳးမ်ားေစတယ္။
• ဆီးသြားခ်င္တာကို ေအာင့္မထားပါနဲ႔။
• အသက္ ၂ဝ-၄၉ အတြင္းအျဖစ္မ်ားလို႔ ၾကီးလာရင္သက္သာတယ္။
Treatment စနစ္တက် ဘယ္လိုကုသမလဲ
(၁) Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy (ESWL) (ေရွာ့ခ္) လိႈင္းသံုးခြဲစိတ္ကုသနည္း
Ultrasound waves (အာလ္ထြာေဆာင္း) သံုးတယ္။ တုန္ခါမႈကေန ေက်ာက္ကို ေခ်ဖ်က္ေပးမယ္။ ေသးေသးေလးေတြက ဆီးထဲမွာပါလာလိမ့္မယ္။ နာမယ္။ ထံုေဆးနဲ႔လုပ္ရတယ္။ ေက်ာက္က ဆီးျပြန္ထဲမွာ ပိတ္မိေနရင္ Ureteroscope ကရိယာသံုးမယ္။
(၂) Ureterorenoscopy ယူရစ္တရိုကရိယာသံုးခြဲစိတ္ကုသနည္း
ေက်ာက္က ဆီးျပြန္ထဲမွာ ပိတ္မိေနရင္ လုပ္ႏိုင္တယ္။ Ureteroscope ကရိယာသံုးတယ္။ ေက်ာက္ေတြ႔ျပီဆိုရင္ Specialized instrument အထူးကရိယနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ Laser beams ေလဆာနဲ႔ျဖ္စျဖစ္ ေက်ာက္ကိုခဲြထုတ္မယ္။
(၃) Percutaneous Nephrolithotomy (PCNL) အေရျပားကေနခြဲနည္း
ေက်ာက္က သိပ္ၾကီးေနရင္ လုပ္တယ္။ ေနာက္ေက်ာ္ဘက္မွာ ဒါးရာေပးတယ္။ Nephroscope ကရိယာေလးသံုးမယ္။ ေက်ာက္ကိုေသးေအာင္လုပ္ေပးျပီး ထုတ္မယ္။ Laser ေလဆာျဖစ္ျဖစ္ Pneumatic energy ေလအားသံုးျပီးျဖစ္ျဖစ္ သံုးတယ္။
(၄) Open Surgery သမားရိုးက်ခြဲစိတ္နည္း
ခုေခတ္မွာ ဒီနည္းသံုးတာနည္းလာျပီ။ တျခားနည္းေတြနဲ႔မရေအာင္ သိပ္ၾကီးေနရင္ေတာ့ လုပ္ရမယ္။ ကရိယာမရွိတဲ့ ေနရာေတြမွာလဲ လုပ္ပါေသးတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
👪 ေက်ာက္ကပ္ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳေသာ အစားအစာမ်ား 👪
💓 (က) ၾကက္ဥ ဘဲဥတို ့၏အကာ(အျဖဴေရာင္အကာ) ထဲမွာပါရွိတဲ့ အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ေတြက ေက်ာက္ကပ္ကိုက်န္းမာေစပါတယ္။
💓 (ခ) ေဂၚဖီထုပ္ထဲမွာ ပိုတက္စီယမ္ပါ၀င္မႈ လြန္စြာနည္းပါးတဲ့အျပင္၊ ၄င္းထဲရွိ သဘာ၀ဗီတာမင္မ်ား ႏွင့္ အမွွ်င္ဓာတ္တို ့က ေက်ာက္ကပ္အတြက္ အားေဆးျဖစ္ပါတယ္။
💓 (ဂ) မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ခ်ိဳ ့တဲ့ျခင္းကလည္း ေသြးတိုးေရာဂါကိုျဖစ္ေစျပီး၊ ေက်ာက္ကပ္ ကို သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းျဖင့္ ေဘးျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္္ၾကြယ္၀ေသာအစားအစာမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အေစ့အဆံ မ်ား၊ ေျမေထာက္ပဲမ်ား ႏွင့္ ကိုက္လံ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း(ဘရုိကိုလီ)တို ့လို ဟင္းရြက္စိမ္းမ်ားကို လံုေလာက္စြာစားေပးပါ။
💓 (ဃ) အ စိမ္းေရာင္ငရုပ္ခ်ိဳပြထဲမွာ ပိုတက္စီယမ္ဓာတ္ ပါ၀င္မႈနည္းပါးတဲ့အျပင္၊ ၄င္းထဲရွိ သဘာ၀ဗီတာမင္နဲ ့သတၱဳဓာတ္တို ့က ေက်ာက္ ကပ္ကို သန္ ့စင္ေပးနိုင္တဲ့ အစြမ္းမ်ားျဖစ္ၾကပါတယ္။
💓 (င) စပ်စ္သီးက ခႏၶာကုိယ္ထဲရိွမလိုလားအပ္ေသာ ယူရစ္အက္ဆစ္မ်ားကို ဆီးအျဖစ္ထြက္ရွိလာေအာင္ တြန္းအားေပးတာေၾကာင့္ ဆီးရႊင္ေစကာ၊ ေက်ာက္ကပ္က်န္းမာေစတဲ့အျပင္၊ ခႏၶာကိုယ္တြင္း အ ဆိပ္မ်ားကို အရွိန္ဟုန္္ျမင့္ သုတ္သင္ရွင္းလင္းႏိုင္သည့္ ဇီဝျဖစ္စဥ္ကိုတိုးျမွင့္ေပးႏိုင္၍ ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ သည္းေျခကို သန္ ့စင္ေစ ပါတယ္။
💓 (စ) ဘယ္ရီသီး မ်ိဳးႏြယ္၀င္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ စေတာ္ဘယ္ရီ ႏွင့္ Cranberries(ေခၚ)အခ်ဥ္အရသာရွိတဲ့ ဘယ္ရီသီးအနီ ေရာင္ေတြထဲမွာပါရွိတဲ့ hippuric အက္ဆစ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ ဆီးအဆိပ္အေတာက္ကို ဖယ္ရွားေပးနိုင္ပါတယ္။
💓 (ဆ) ၾကိတ္ မွန္ရြက္ ပဥၥငါးပါး(အျမစ္ပါ မက်န္တပင္လံုး) ကိုေရစင္စင္ေဆးအေျခာက္လွန္း၊ သြပ္ျပားေပၚတင္ျပာခ်၊ ၄င္းျပာကိုသံဒယ္အိုး မွာထည့္၊ ေရႏွင့္ေဖ်ာ္ျပီး ခန္းေျခာက္သြားေအာင္ အပူေပးခ်က္ျခင္းျဖင့္ ရလာတဲ့ေဆးကို “ၾကိတ္မွန္ရြက္ ရုကၡမူဆား” လို ့ေခၚပါ တယ္။ ၄င္းေဆးကို ထမင္းမစားခင္ ဇီးကင္းခန္ ့ေန ့ စဥ္ အခ်ိန္မွန္မွန္စားပါ။
💓 (ဇ) မည္သည့္ဌက္ေပ်ာပင္မဆို၊ အူတိုင္ကို ေက်ာက္ ဖရံုသီးျဖင့္ ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ေသာက္ပါက ေက်ာက္ကပ္၊ ဆီးအိမ္၊ အမ်ိဳးသား မ်ား ဆီးက်ိတ္ေ၀ဒနာ ႏွင့္ ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
💓 (စ်) ေရႊဖရံုသီး ႏွင့္ ေရႊဖရံုေစ့ထဲရွိအဆီတို ့ဟာ ေက်ာက္ကပ္၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ကိုတိုးတက္ျမင့္ မားလာ ေစျပီး၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ မလိုလားအပ္ေသာ၊ အညစ္အေၾကးတို ့ကို ဆီးအျဖစ္စြန္ ့ထုတ္ ေပးႏိုင္လို ့ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္း မျဖစ္ ေစပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားမ်ားတြင္ျဖစ္တတ္ေသာ ဆီးကိ်တ္ၾကီးထြားလာျခင္းကို သက္သာေစရံုမွ်မက၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ ဆာေရာဂါကိုလဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ တားဆီးကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္္။
💓 (ည) နာနတ္သီးကို ပန္းသီး(သို ့)ဖရဲသီးတို ့ျဖင့္ တြဲစား ပါက၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ မလိုအပ္ေသာအငန္ဓာတ္မ်ားကို ဖယ္ရွားေပးျပီး၊ ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္ သည္းေျခတို ့ကို အားျဖစ္ေစတဲ့အျပင္၊ အဆိပ္အေတာက္ေတြကို ဖယ္ရွားေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္သန္ ့စင္ေစပါတယ္။
💓 (ဋ) အာလူးထဲမွာ မဂၢနီစီယမ္ဓာတ္ျမင့္ မားစြာပါရွိၿပီး၊ ထိုဓာတ္က ေက်ာက္ကပ္ ႏွင့္တစ္ရႈးမ်ားထဲတြင္ ေက်ာက္ကပ္ေက်ာက္ တည္ျခင္းကို ေခ်ဖ်က္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္။
💓 (ဥ) ၾကံရည္က ေက်ာက္ကပ္ကို အားေပးျပီး၊ ဆီးခ်ဳပ္/ဆီးေအာင့္ျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးပါတယ္္။
💓 (ဌ) ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို အေစ့ဖယ္၍ စားျခင္းက ေက်ာက္ကပ္ႏွင္ ့ဆီးအိမ္ေက်ာက္တည္ျခင္း အလားအလာကို ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။
💓 (ဏ) ျမင္းခြားရြက္ကို ေန ့စဥ္ မွန္မွန္စားေပးျခင္းျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္နဲ ့ပတ္သက္ေသာ ဆီးေ၀ဒနာအမ်ိဳးမ်ိဳးမွ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ရာေရာက္ပါတယ္။
👪 ေက်ာက္ကပ္ကို ေဘးျဖစ္ေစေသာ အစားအစာမ်ား 👪
💔 (က) ႏို ့၊ ဒိိန္ခ်ဥ္၊ ႏို ့ခဲ စတဲ့ တိရိစၦာန္မွရရွိေသာ အဆီမထုတ္ထားတဲ့ ႏို ့ထြက္ပစၥည္းမ်ားကို လြန္ကဲစြာ စားေသာက္တဲ့အခါမွာ ေက်ာက္ကပ္ထဲကို ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္မ်ားအနည္က်ကာ ဆီးေက်ာက္တည္ျခင္းကိုျဖစ္ေစပါတယ္။
💔 (ခ) ဆိုဒီယမ္(အငံ)ဓာတ္ က ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိအရည္ေတြကို မွ်တေအာင္ထိန္းေပးနိုင္တာေၾကာင့္ ဆားဟာမရွိမျဖစ္အရာပါ။ သို ့ေသာ္ ဆားနဲ ့အငံဓာတ္ ေတြကို လိုအပ္တာထက္ပိုမိုစားသံုးမိတဲ့အခါ ကိုယ္ထဲမွာ ကယ္လ္စီယမ္ဓာတ္ကို စြန္ ့ထုတ္မႈပိုမ်ားေစျပီး၊ အရိုးသန္မာမႈကို ယုတ္ေလွ်ာ့ေစတဲ့အျပင္ ေက်ာက္ကပ္မွာ ေက်ာက္တည္နိုင္ျခင္းအလားအလာကိုလည္း ပိုမ်ားလာေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆားကို ေလ်ာ့နိုင္သမ်ွေလ်ာ့့စားပါ။
💔 (ဂ) အသားစား မက်ဳးသင့္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ အမဲ-သိုး-ဆိတ္-ၾကက္ဆင္ စတဲ့အနီေရာင္အသားမ်ား ႏွင့္ ပင္လယ္ငါး၊ ပုစြန္ ေတြထဲမွာပါ ရွိတဲ့ phosphorus(ေခၚ)မီး စုန္းဓာတ္က ေက်ာက္ကပ္ကို လံုး၀ ေကာင္းက်ိဳးမျပဳပါဘူး။
💔 (ဃ) အရက္အလြန္အကြ်ံ မေသာက္ပါႏွင့္။ အရက္ထဲမွာပါတဲ့ အယ္လ္ကိုေဟာလ္က အသည္းေရာဂါေၾကာင့္ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီး ေစ ပါတယ္။
💔 (င) လ်ားေစာင္းလက္ပပ္ပင္အႏွစ္က က်န္းမာေရးအတြက္ ဘက္စံုေကာင္းက်ိဳးျပဳေသာ္လည္း၊ ၄င္းဂ်ယ္လီကို တစ္ရက္ လွ်င္ ၂၀ စီစီ ပမာဏထက္ပို၍စားပါက ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးေစႏိုင္ပါတယ္။
💔 (စ) ဟင္းႏုနယ္ထဲတြင္ oxalates ဓာတ္ပါရွိသျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ေ၀ဒနာသည္မ်ား အလြန္အကြ်ံမစားသင့္ေပ။
💔 (ဆ) Oxalates ဓာတ္ၾကြယ္၀တဲ့ ဗိုစားပဲသီး၊ ပိန္းဥ၊ ပိန္းရိုး၊ ဟင္းႏု နယ္ရြက္တို ့က ဆီးေက်ာက္တည္ေစနိုင္တာေၾကာင့္ သင့္တင့္ရံုသာစားေပးပါ။
💔 (ဇ) ဥပမာ အစားအစာေတြကို တာရွည္ခံေအာင္ ျပဳျပင္ထားတဲ့ သား-ငါး-ဟင္းသီးဟင္းရြက္-သစ္သီး၀လံ စည္သြတ္ဗူးမ်ား၊ ၾကက္-၀က္အူေခ်ာင္းမ်ား၊ ထံုခ်ိဳင္းအသားလံုးမ်ား၊ အ သင့္စား ေခါက္ဆြဲ-ၾကာဇံေျခာက္အထုပ္မ်ား စသည္တို ့က အသည္း ႏွင့္ ေက်ာက္ကပ္တို ့ကို အဆိပ္အေတာက္ ျဖစ္ေစနိုင္တာ ေၾကာင့္ ရံဖန္ရံခါသာ စားသံုးသင့္ပါတယ္။
💔 (စ်) သဘာ၀ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္မဟုတ္တဲ့ အခ်ိဳရည္အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ဆိုဒါတို ့မွာ တာရွည္ ခံေအာင္၊ အနံ ့ေကာင္းေအာင္ ႏွင့္ အရသာရွိေအာင္ ဓာတုပစၥည္းမ်ားသံုး၍ ျပဳျပင္ထားေၾကာင့္ အာဟာရ(လံုး၀) မျဖစ္ေစတဲ့ အျပင္ ေက်ာက္ကပ္ကိုပါထိခိုက္ေစပါတယ္။ ထို ့နည္းတူ ကာဗြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ဂက္စ္ထဲ့ထားတဲ့ အေဖ်ာ္ယမကာမ်ားကလည္း ေက်ာက္ကပ္ ထဲရွိ ေသြးေၾကာမ်ားကို ပ်က္စီးျခင္း၊ ေက်ာက္တည္ျခင္း စတဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစနိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကဖိန္းဓာတ္ မ်ားတဲ့ ေကာ္ဖီ ႏွင့္ လၻက္ရည္မ်ားကို အလြန္အကြ်ံေသာက္ျခင္းက ခႏၶာကိုယ္အႏွံ ့ ေသြးလည္ပတ္စီးဆင္းမႈကို လွံဳ ့ေဆာ္ေပးတာ ေၾကာင့္၊ ေသြးဖိအားမ်ားလာျပီး ေက်ာက္ကပ္ကို တြန္းအားျဖစ္ေစပါတယ္။
#Like_N_Share ျပဳလုပ္ျခင္းျဖင့္ မိမိ ပတ္၀န္းက်င္မွ မိတ္ေဆြမ်ားအား က်န္းမာေရး အသိပညာျဖန္႕ေ၀ျခင္းျဖင့္ ကုသိုလ္ယူႏိုင္ၾကပါေစေနာ္ 👰
